Veelgestelde vragen Sepsis

Let op! Deze informatie is afkomstig uit het VMS Veiligheidsprogramma 2008 - 2012 en kan verouderde informatie bevatten. Kijk voor actuele informatie bij deze pagina of onder nog een pagina.

Sepsis

Zijn de interventies van de Praktijkgids Voorkomen van lijnsepsis en behandeling van ernstige sepsis adviezen of dwingend voorgeschreven?
Voor de registratie wordt gebruik gemaakt van twee externe registratiesystemen: PREZIES voor de indicatoren van lijnsepsis en Nationale Intensive Care Evaluatie (NICE) voor de indicatoren van ernstige sepsis. Dit waren bij de introductie van het thema reeds bestaande registratiesystemen. Om de werkdruk rond het verzamelen van meetgegevens zo laag mogelijk te houden heeft het VMS Veiligheidsprogramma voor het meten van de proces- en uitkomstindicatoren gekozen voor aansluiting bij de NICE & PREZIES-registratie.

Wat doet het programma met de gegevens afkomstig van NICE en PREZIES?
De rapportages die het VMS Veiligheidsprogramma ontvangt van NICE en PREZIES beperken zich tot de proces- en uitkomstindicatoren uit de praktijkgidsen. Deze ontvangen wij anoniem en op geaggregeerd niveau. Dat wil zeggen dat het programmabureau de resultaten van de deelnemende ziekenhuizen tezamen ontvangt en dat deze gegevens op geen enkele wijze herleidbaar zijn naar individuele ziekenhuizen.

Kan er in plaats van NICE voor ernstige sepsis een ander registratiesysteem gebruikt worden om gegevens bij VMS Veiligheidsprogramma aan te leveren?
Het is niet mogelijk om via andere systemen gegevens aan te leveren aan het VMS Veiligheidsprogramma. Daarom prefereren wij dat ziekenhuizen gebruik maken van NICE als registratiesysteem. In het verleden konden de ziekenhuizen gegevens aanleveren in onze Themamonitor, maar dit systeem is niet meer werkzaam. Het VMS Veiligheidsprogramma werd voortgangsinformatie verzameld via de Veiligheidsmonitor.

Wanneer een ziekenhuis ervoor kiest om een bepaald bundelonderdeel niet toe te passen zoals geactiveerd proteïne C, hoe wordt dit verwerkt in de registratie?
Voor dataspecificatie verwijzen wij u graag naar de factsheet op onze website ofwel naar de website van NICE.

Worden de streefglucosewaarden (pag. 50 in de praktijkgids POWI) in de toekomst nog aangepast naar aanleiding van de NICE ‘sugar study’?
Het VMS Veiligheidsprogramma volgt de aanbevelingen van de internationale Surviving Sepsis Campagne. Het vermijden van hypoglycemieën is essentieel. Goede controle is van groot belang. De streefwaarden blijven zoals in de praktijkgids geformuleerd. Het ziekenhuis kan zelf bepalen of zij deze aanbevelingen wil volgen.

Ernstige Sepsis

Wat is de definitie van ernstige sepsis?
In de Praktijkgids Voorkomen van lijnsepsis en behandeling van ernstige sepsis hanteren we de volgende definitie (bijlage 1, pag.66): ‘De aanduiding ernstige sepsis hanteren we indien het ziektebeeld gepaard gaat met orgaandisfunctie en hypoperfusie. Septische shock is gedefinieerd als sepsisgeïnduceerde hypotensie ondanks adequate volumeresuscitatie’. De definitie is van toepassing bij patiënten van 18 jaar of ouder. In de Praktijkgids Veilige zorg voor zieke kinderen wordt dezelfde definitie gehanteerd.

Wat wordt geadviseerd als moment van diagnose als de hypotensie niet verdwijnt met volumeresuscitatie?
Als bij de inleiding van anesthesie bij een patiënt met sepsis (verdenking infectie en 2 SIRS criteria) geïnduceerde hypotensie persisteert die niet met vloeistofresuscitatie of kortwerkende bloeddrukverhogende medicatie kan worden opgeheven, is sprake van persisterende hypotensie waarvoor in de regel continue vasoconstrictieve medicatie zal worden gegeven. In dit geval is sprake van orgaandisfunctie cardiovasculair en is er sprake van ernstige sepsis (septische shock). Als tijdstip 0 voor de ernstige sepsis kan worden aangehouden het moment van ontstaan van de hypotensie.

Waar kan ik informatie vinden over de Surviving Sepsis Campaign?
Kijk voor meer informatie op de website Surviving Sepsis Campaign.

Worden er validatiebezoeken gebracht aan ziekenhuizen om de dataregistratie te ondersteunen?
Validatiebezoeken aan de deelnemende ziekenhuizen worden georganiseerd door PREZIES.

Zijn er trainingen te volgen met betrekking tot sepsis registratie?
Stichting Nice organiseert periodieke trainingen waarin de definities van de door NICE opgestelde variabelen worden getraind zoals de minimale dataset en de kwaliteitsindicatoren van NICE. Hoewel de registratie van ernstige sepsis door stichting NICE beheerd wordt, ligt de verantwoordelijkheid voor de inhoud en definities bij het Veiligheidsprogramma. De Ernstige Sepsis Registratie is daarom geen onderdeel van de periodieke trainingen die door de stichting NICE verzorgd worden. Deelnemers van NICE-trainingen kunnen wel bij de stichting terecht voor vragen over de registratie en aanlevering van ernstige sepsis variabelen. U kunt hierover contact opnemen met NICE via 020 566 76 47 of secretariaat@stichting-nice.nl.

Wat is de relatie tussen de module ernstige sepsis van Mediscore en het VMS Veiligheidsprogramma?
ItéMedical heeft in overleg met het VMS Veiligheidsprogramma een module module ontwikkeld voor de registratie van de bundelelementen van ernstige sepsis.

Lijnsepsis

Wat zijn de kosten voor deelname aan PREZIES?
De kosten voor deelname bedragen jaarlijks € 1750 voor de eerste incidentiemodule waaraan het ziekenhuis deelneemt en € 500 voor elke volgende incidentie-module.

Wat wordt bedoeld met de definiëring van assistent bij het inbrengen van de lijn?
Met assistent wordt iemand bedoeld die echt aan het bed staat en daadwerkelijk helpt bij het plaatsen van de lijn.

In de lijnsepsis interventiebundel staat de optimale katheterplaats genoemd op volgorde van voorkeur: 1. V. subclavia; 2. V. jugularis; 3. V. femoralis. Waarom wordt hier niet de perifeer en centraal veneuze katheter via de elleboogholte genoemd?
In onze praktijkgids beperken we ons tot de patiënten die zijn opgenomen in het ziekenhuis. Voor zover bekend met PICC’s (Perifeer Ingevoegde Centrale Catheters) worden deze met name toegepast bij patiënten in een poliklinische setting.

Wordt er op de verpleegafdelingen geadviseerd ook het aantal lijndagen te registreren?
Het thema lijnsepsis heeft als doelstelling: het optreden van lijnsepsis te verminderen tot < 3 gevallen van lijnsepsis per 1000 katheterdagen. De registratie vindt plaats per CVK. Een patiënt kan dus meerdere keren ingesloten worden als meerdere CVK’s zijn ingebracht. Per CVK hanteert men een maximale termijn van 28 dagen. Wanneer één of meerdere van bovenstaande zes handelingen uitgevoerd worden op de verpleegafdelingen, dan is het verstandig om dit mee te nemen in de registratie.

Bij het inbrengen van een katheter wordt geadviseerd de assisterende verpleegkundige ook steriel te laten staan. Waarom?
Om de kans op overdracht van micro-organismen tot een minimum te beperken, dient iedereen die actief betrokken is bij het inbrengen van een CVK, of daar op enigerlei wijze bij assisteert, direct voor het inbrengen zijn of haar handen te desinfecteren met handalcohol conform de WIP-richtlijn.

In de praktijkgids wordt bij het inbrengen van een CVK gesproken over de direct assisterende. Wordt hiermee de omloop bedoeld of bijvoorbeeld een tweede arts?
Alle personen die betrokken zijn bij het inbrengen van de CVK’s dienen een muts, mondneusmasker, steriele jas en steriele handschoenen te dragen. Conform de WIP-richtlijnen. Dat betekent dus ook de omloop, om het risico op infecties maximaal te reduceren.

Indien er geen lijnsepsis voorkomt in het ziekenhuis, dient er dan alsnog geregistreerd te worden op de bundel?
Indien er geen gevallen van lijnsepsis zijn (gevalideerd door PREZIES), dan kan de bundel niet geregistreerd worden. Echter, de ervaring leert dat 0% lijnsepsis meestald het gevolg is van nauwkeurige registratie en evaluatie van handelen. Bovendien leidt een verslapping van de aandacht meestal tot het minder alert zijn op het naleven van de gewenste interventies. Om een goed landelijke beeld van het voorkomen van lijnsepsis te hebben, is het overigens van belang dat het aantal registerende ziekenhuizen zo groot mogelijk is.

Vallen perifere lijnen die centraal uitkomen ook onder het thema ‘Voorkomen van lijnsepsis en behandeling van ernstige sepsis’?
Nee, dat zijn zogenaamde PICC (Perifeer Ingevoegde Centrale Catheter) lijnen. Dat kan een oplossing zijn om lijnsepsis te verminderen. In de registratie en bundels worden deze lijnen niet meegenomen en hoeven dus ook niet geregistreerd te worden.

In de praktijkgids wordt gesproken over: ‘CVK’s ingebracht bij volwassen patiënten’ en wordt verwezen naar de PREZIES registratie. Hier spreekt men van patiënten vanaf 1 jaar. Wat zijn de juiste criteria voor kinderen < 1 jaar?
In de praktijkgids wordt verwezen naar PREZIES voor de registratie van het thema lijnsepsis. Daarvoor is gekozen, omdat door gebruik te maken van een reeds bestaand registratiesysteem de werkdruk rond het verzamelen van gegevens zo laag mogelijk gehouden kan worden. Nadeel daarbij is dat PREZIES zich niet één op één laat vergelijken met het thema lijnsepsis en wat uitgebreider is. Zo beperkt de praktijkgids zich tot volwassen patiënten, omdat de beschreven interventies betrekking hebben op deze patiënten populatie. Raadpleeg voor kinderen de Praktijkgids Veilige zorg voor zieke kinderen.

PREZIES

Op welke manier kan ik contact opnemen met PREZIES?

• Website van PREZIES
• E-mail: prezies@rivm.nl
• Telefoon: 030 274 3159

Waar kan ik de dataspecificaties van PREZIES vinden?
De dataspecificaties voor de module lijnsepsis zijn te vinden op de website van PREZIES.