TOP

Nationaal trainingsprogramma AIOS Urologie

Ieder jaar ondergaan in Nederland ongeveer 54.000 patiënten een urologische procedure welke (deels) wordt uitgevoerd door een AIOS (arts in opleiding tot specialist) Urologie. Volgens het klassieke meester-gezel model leren AIOS de meeste vaardigheden direct op de patiënt. In de huidige tijd is het binnen de opleiding Urologie echter niet meer acceptabel om een AIOS alleen volgens dit klassieke model operatieve vaardigheden te leren, waarbij de patiënt het belangrijkste “oefenmedium” is. Dit vanwege ethische redenen, maar ook vanwege de behoefte om efficiënter gebruik te maken van tijd en geld op de operatiekamer. Tevens bestaat het streven naar verbetering van de kwaliteit van de opleiding en hierdoor verbetering van de kwaliteit van zorg.

In het rapport ‘Onbedoelde Schade in Nederlandse Ziekenhuizen’ van het Nivel (Nederlands Instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg) en het EMGO (Extramuraal Geneeskundig Onderzoek) wordt beschreven dat 5.7 % van alle opgenomen patiënten in Nederland te maken krijgt met onbedoelde schade. Deze onbedoelde schade komt meer voor op chirurgische afdelingen dan op niet- snijdende afdelingen. [1] Adverse events in ziekenhuizen bestaan voor de helft tot tweederde van de gevallen uit chirurgische adverse events, waarvan 41% te voorkomen is. [2, 3] In een onderzoek waarin deze fouten zijn geëvalueerd, komt naar voren dat de humane factor een grote rol speelt in het voorkomen van adverse events. [4] Geopperd wordt dat betere (simulatie) training een mogelijkheid zou zijn om dit percentage te beperken.

De opleiders Urologie van de Nederlandse opleidingsziekenhuizen erkennen dat oefenen en het ontwikkelen van vaardigheden middels simulatieprogramma’s goed zou zijn. Onderzoek uit 2008 wees uit dat opleiders van mening zijn dat meer gebruik gemaakt zou moeten worden van trainingsfaciliteiten. [5] Dit heeft geresulteerd in de ontwikkeling van een nationaal gestandaardiseerd trainingsprogramma van praktische vaardigheden voor AIOS urologie ‘het 40 uren project’.

Doel

Evaluatie van de (kosten) effectiviteit van de implementatie van een nationaal gestandaardiseerd trainingsprogramma met praktische vaardigheden voor AIOS urologie, welke plaatsvindt in een nietpatiënt gebonden setting.

‘Dát wat je kunt leren buiten de patiënt om, moet ook zo gedaan worden’

Opzet van de training

Het 40-uren project bestaat uit 40 trainingsmodules van een uur, ieder onderverdeeld in een theoretisch deel en een praktisch deel. Het theoretische deel bestaat uit achtergrondinformatie en een pre-test, welke gemaakt dient te worden voorafgaand aan de praktische uitvoering van de module. Het praktische deel is gebaseerd op een zogenaamde ‘needs analysis’. In de needs analysis worden door 2 AIOS en 2 urologen de procedurele stappen en pitfalls van de procedure/ingreep beschreven. Dit vormt de basis voor de praktische uitvoering van de module. De praktische uitvoering vindt plaats in ruimtes als een skillslab of een behandelkamer op de polikliniek. De modules zijn te vinden op de website van het project ‘Training in Urology’. Hier vinden de AIOS en urologen de theoretische achtergrond, kan een online pre-test gemaakt worden, en staan de instructies voor het praktische deel. Tot slot kan de module na afloop digitaal geëvalueerd worden. Op dit moment worden de eerste acht modules in de eerste acht ziekenhuizen uitgevoerd. Drie van deze acht modules, te weten cystoscopie, echo prostaat, en de TURT (transurethrale resectie van blaastumor), zullen wetenschappelijk worden geëvalueerd. Dit gebeurt in zes centra (4 interventie centra, 2 controle centra). Begonnen wordt met een nulmeting, waarin de ingrepen tot in detail zullen worden geobserveerd en waarin tevens semigestructureerde interviews afgenomen zullen worden (AIOS, supervisor, verpleegkundige). Hiernaast zal de patiënt gevraagd worden een vragenlijst in te vullen. Na het doorlopen van de modules zal de evaluatie in deze zes centra herhaald worden.

Bevindingen

De eerste modules in de eerste ziekenhuizen zijn inmiddels uitgevoerd, en er komen enthousiaste reacties vanuit de AIOS Urologie. De resultaten van de wetenschappelijke evaluatie van het project zullen begin volgend jaar volgen. Beoogde resultaten van dit project zijn:

  • Verbetering van kennis en skills van de AIOS
  • Verbetering van het opleidingsklimaat en de motivatie van de AIOS om skills buiten de patiënt te leren
  • Verkorting van interventie tijd
  • Verbetering van volledigheid registratie
  • Verhoging van het patiëntcomfort tijdens de diagnostische procedures

Voor meer informatie over het 40-uren project: traininginurology.com

Referenties

  1. [1] Wagner C, Bruijne de M. Onbedoelde Schade in Nederlandse Ziekenhuizen. 2007 EMGO Instituut en NIVEL. 2008.
  2. [2] Wagner C, Wal vd G. Medisch Contact 60 nr. 47. 25 november 2005. p1888-91.
  3. [3] Gawande AA, Thomas EJ, Zinner MJ, Brennan TA. The incidence and nature of surgical adverse events in Colorado and Utah in 1992. Surgery 1999 Jul;126(1):66-75.
  4. [4] Gawande AA, Zinner MJ, Studdert DM, Brennan TA. Analysis of errors reported by surgeons at three teaching hospitals. Surgery 2003 Jun;133(6):614-21.
  5. [5] Schout BM, Dolmans VE, Hendrikx AJ, Brouwer T, Scherpbier AJ, Schijven MP, et al. Is endoscopic-skills training in a skills laboratory necessary? Perceptions of urology programme directors in the Netherlands. BJU Int 2008 Nov;102(10):1362-3.